Het dilemma van de leugen

Om maar met de deur in huis te vallen; er wordt wat afgelogen in het dagelijks leven. Dan bedoel ik niet alleen de pertinente onwaarheden die verkondigd worden, maar vooral ook al die pogingen om situaties en personen net iets beter voor te stellen dat de realiteit. Dat zijn echt niet alleen maar de stereotype advocaten, makelaars, autoverkopers en politici. De neiging om de werkelijkheid te verbuigen in het eigen voordeel is van alle tijden en van alle mensen.

De valkuil van de mythe waar je zelf in gaat geloven

We voelen allemaal in onze onderbuik wel dat het op lange termijn vooral een bron van stress is om niet waarachtig te zijn. "Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel" zeiden we lang geleden al. Toch kunnen we het blijkbar niet laten. Kennelijk hebben we een goede reden om te liegen en tegelijkertijd een goede reden om het niet te doen. We hebben allerlei termen voor het compromis: "een leugentje om bestwil", "flatteren", "Fotoshoppen", "reframen" en alle ontwikkelingen rond kunstmatige intelligentie zullen ons ook weer nieuwe en tot nu toe ongekende mogelijkheden verschaffen om te liegen; steeds slimmer en dus met steeds minder risico om betrapt te worden.  We hebben liegen tot kunst verheven en het is op het eerste gezicht niet weg te denken uit ons dagelijks leven. Het is ook zo dat we de neiging hebben om onze eigen leugens steeds meer te gaan geloven als we ze vaker herhalen en harder nodig hebben voor ons zelfvertrouwen. Alle compromissen komen voort uit een weigering of het onvermogen om de waarheid onder ogen te zien.

Waarom doen we dat eigenlijk? Kijk eens goed naar de essentie: je liegt alleen als je bang bent voor de waarheid. De 'goede' reden om te liegen is dus het onvermogen om de waarheid onder ogen te zien. We proberen tijd te kopen door te liegen. De aanname is dat de leugen van vandaag je de ruimte zal geven om de realiteit te veranderen zodat je op termijn wel eerlijk zult kunnen zijn. Dat heeft natuurlijk alles met identificatie te maken. Je hebt een zelfbeeld ontwikkeld en daar heb je een strategie voor je leven op gebaseerd en je weet dat dit zelfbeeld niet helemaal waar is, het is eerder een soort ideaalbeeld van wie je die in je hart zou willen zijn, maar je hebt nog niet de vaardigheid of de moed ontwikkeld om dat in de praktijk te brengen. In de praktijk sluipt dat in meer of mindere mate in ieders leven, als kind al. We hebben allemaal wel eens ergens de bravoure gevoeld om 'fake-it-'till-you-make-it' toe te passen. Vooral als je daar goed in bent kan dat een diepe valkuil voor je worden, want hoe langer je daar mee doorgaat, hoe meer de relaties met je omgeving gebaseerd zijn op verwachtingen die niet terecht zijn. Dan kom je in een neergaande spiraal van steeds meer je best doen om alsnog aan die verwachtingen te voldoen en dat door toenemende vermoeidheid steeds minder kunnen waarmaken. Ieder compromis eindigt in een neergaande spiraal. Het dilemma van de leugen is:

De synthese

De synthese is eenvoudig (zoals altijd), maar het is niet makkelijk om er consequent naar te leven. Het verlangt een diep vertrouwen in jezelf en het leven in het algemeen. Als je leert houden van de waarheid, dan weet je dat de waarheid altijd het beste met je voorheeft. Je weigert de leugen. Je voelt zo'n fysieke én geestelijke weerstand tegen onwaarachtigheid dat je niet meer kúnt liegen. Dan heb je waarachtigheid in je leven omarmd. Dan wordt je authentiek, zoals het vaak wel genoemd wordt, zonder dat mensen altijd beseffen wat dat is. Authentieke mensen leven compromisloos waarachtig. Ze weigeren de leugen in welke vorm dan ook, hoe klein ook.

Hoe leer je dat?

De weg naar een waarachtig leven begint bij innerlijke alertheid. Leer bewust te voelen dat je de neiging hebt om de werkelijkheid te verdraaien, in welke vorm dan ook. Hoe subtieler je dat kunt voelen hoe sneller je kunt bijsturen. Herken dat vervolgens als een kans voor een structurele verbetering. Je stelt vast dat zich in je dagelijks leven een feit voordoet dat ongemakkelijk of zelfs ongewenst is. Dat los je niet op door het te ontkennen of verdraaien, maar door het te veranderen. Dat weet je allang. Toch is het moeilijk om er in ieder detail op te letten en er steeds trouw aan te zijn. Je kunt een paar stappen zetten in je proces van permanente verbetering:

1. Waarborg je veiligheid. De neiging om te liegen is vaak verbonden aan angst. Kijk daar eerlijk naar en zie dat niets of niemand je kan aantasten in je ware aard. Jij bent wie je bent en dat is jouw geboorterecht en de situatie is zoals die is en je bewijst iedereen een dienst om dat ook als zodanig te benoemen.
2. Leer om je creativiteit positief in te zetten. Liegen is vaak creatief, je zoekt uitvluchten. Buig die vaardigheid om van uitvluchten naar oplossingen. Maak nieuwe combinaties waarin de waarheid niet meer pijnlijk of bedreigend is, maar juist kansrijk.
3. Herken dat de waarheid je beste vriend is. Als je zelfbeeld mooi aansluit op de werkelijkheid en op je diepere verlangens, dan zal je persoonlijkheid ontspannen in harmonie kunnen zijn onder alle omstandigheden. Besef dat leven in een leugen op lange termijn altijd vastloopt.

Iedere neiging om de waarheid te verdraaien is een uitnodiging voor groei. Grijp die kans.

Ik wens je vrijheid door helderheid.

Yohyon.